6 - موتورخانه و محل قرار گرفتن فلكه ها
6 - 1 كليات
6 - 1 - 1 سيستم محركه ، تجهيزات همراه آن و قرقره‌ها ، فقط بايد توسط افراد آموزش ديده و مجاز قابل دسترس باشد ( تعميركار - بازرس - امدادگر )
6 - 1 - 2 سيستم محركه و تجهيزات مربوطه بايد در اتاق ويژه‌اي با ديوارهاي محكم و داراي سقف و درب و یا دريچه قرار گيرد.
6 - 1 - 2 - 1 استثناهايي بر موارد الزامي بالا :
6 - 1 - 2 - 1 - 1 ممكن است فلكه هاي هرزگرد در فضاي بالاي چاه (در زير سقف ) نصب شوند ، به شرط آنكه در راستاي قطعات روي سقف كابين قرار نگيرند ،بطوريكه در ايمني كامل انجام آزمايشها ،تعميرات ونگهداري در سقف كابين و يا از بيرون چاه امكان‌پذير باشد .با اين وجود نصب يك فلكه هرزگرد (با تك پيچش يا دو پيچش ) در راستاي سقف كابين بمنظور برگرداندن طناب فولادي وزنه تعادل ، مجاز ميباشد .
6 - 1 - 2 - 1 - 2 نصب فلكه رانش در چاه مجاز ميباشد ،بشرطي كه :
الف - آزمايش هاو امور مربوط به نگهداري بتوانند از موتورخانه انجام شوند.
ب - مجاري مابين موتورخانه و چاه تا حدامكان كوچك باشند .
6 - 1 - 2 - 1 - 3 نصب كنترل كننده‌مكانيكي سرعت بالادر چاه ،در صورتي كه آزمايشها و امور مربوط به نگهداري از بيرون چاه انجام شوند، مجاز ميباشد.
6 - 1 - 2 - 1 - 4 جهت جلوگيري از وقوع موارد زير فلكه هاي هرزگرد و رانشي داخل چاه بايد مجهز به حفاظ ايمني باشند.
الف - صدمات وارده به بدن
ب - خارج شدن طنابهاي فولادي آويز از داخل شيارهاي مربوطه ،در صورت شل شدن .
پ - وارد شدن اشياء خارجي بين شيارها و طنابها
6 - 1 - 2 - 1 - 5 وسايل بكار رفته بايد بصورتي باشد كه مانع عمليات تعمير و نگهداري نشوند.باز و بسته بودن اين وسايل فقط در موارد زير ضرورت دارد :
الف - تعويض طنابهاي فولادي .
ب - تعويض فلكه‌ها .
پ - تراش مجدد شيارها.
6 - 1 - 2 - 2 سيستم محركه و متعلقات مربوطه و فلكه ها را مي توان در محلهايي كه براي اهداف ديگري نيز در نظر گرفته شده است نصب نمود، (محلهايي چون پشت بام كه قابل دسترسي هم باشند)مشروط به آنكه حد فاصل آنها را با ساير تجهيزات بوسيله ديوارهاي به ارتفاع حداقل 180 سانتیمتر با درب قابل قفل شدن، جدا شده و حداقل فضاي مورد نياز براي موتورخانه را داشته باشد.(به بند 6-3 مراجعه شود).
6 - 1 - 2 - 3 از موتورخانه يا اطاق فلكه هايا محلهايي كه در بند 6-1-2-2 به آن اشاره شد نبايد بجز براي آسانسور استفاده ديگري نمود. عبور كانالها ،كابلها، ويا ملزوماتي غير از آنچه مورد استفاده آسانسور است مجاز نميباشد.
در عين حال جاي دادن وسايل زير در اين محلها مجاز ميباشد:
الف - وسايل وابزار آلات تعميرات آسانسور يا پله برقي .
ب - تجهيزات خنك كننده يا گرم كننده با آب داغ به استثناء بخار.
پ - سيستم اعلام يا اطفاء حريق با خصوصيات :
1 - عملكرد در درجه حرارت بالا
2 - مناسب تجهيزات الكتريكي با دوام طولاني مدت
3 - محافظ مناسب در مقابل ضربات احتمالي.
6 - 1 - 2 - 4 موتورخانه بايد ترجيحاً در بالاي چاه قرارگيرد .
6 - 2 محل ورود
6 - 2 - 1 راه عمومي براي ورود به موتورخانه و محل فلكه ها بايد :
الف - داراي وسيله روشنايي دائمي مناسبي باشد.
ب - تردد از آن تحت هر شرايطي با ايمني كافي و بدون نياز به داخل شدن در محوطه هاي خصوصي فراهم باشد.
راههاي دسترسي به موتور خانه و خود وروديها بايد حداقل 180 سانتیمتر ارتفاع داشته باشند.در صورت وجود پاخور با ارتفاع كمتر از 40 سانتیمتر اين اندازه‌گيري از كف به عمل ميايد.
6 - 2 - 2 بطور كلي بهتر است دسترسي اشخاص به موتور خانه و محل فلكه ها ترجيحاً از طريق پله ها انجام گيرد، و چنانچه نصب راه‌پله امكان پذير نباشد، استفاده از نردبان تحت شرايط زير ضروري ميباشد :
الف - در معرض خطر لغزش و واژگون شدن نباشند.
ب - در موقع قرار گرفتن در محل زاويه اي بين 70 و 76 درجه با افق داشته باشند ،مگر اينكه بصورت ثابت بوده و ارتفاعشان از 150 سانتیمتر كمتر باشد.
پ - بايد منحصراً بمنظور چنين استفاده‌اي بوده و همواره در مجاورت محل دسترسي نگهداري شوند ، پيش‌بيني‌هاي لازم به اين منظور ضروري ميباشد.
ت - نزديك به انتهاي نردبان بايد يك يا چند دستگيره كه بسهولت قابل دسترسي باشند قرار گيرد .
ث - پيش‌بيني نقاط اتصال قبل از گذاشتن نردبان بايد صورت گيرد .
6 - 2 - 3 روشهايي براي بالابردن تجهيزات سنگين در زمان نصب و تعويض آنها در صورت لزوم ،پيش بيني شود، بگونه اي كه انجام اين عمل با ايمني كامل و بدون استفاده از پله ها صورت گيرد .
6 - 3 سازه ساختمان و تجهيزات موتورخانه ها
6 - 3 - 1 پايداري مكانيكي ،كف سازي ، عايق بندي صوتي .
6 - 3 - 1 - 1 موتورخانه هابايد بشكلي ساخته شوند كه به اندازه كافي در برابر بار و نيروهايي كه بطور معمول در معرض آن قرار دارند، مقاوم باشند و از مواد با دوامي كه توليد گرد و خاك نكنند ، باشند.
6 - 3 - 1 - 2 كف اتاقها بايد از مواد غير لغزنده ساخته شده باشد.
6 - 3 - 1 - 3 در صورتيكه وضعيت ساختمان ايجاب نمايد (براي مثال مكانهايي مثل منازل ، هتلها ،بيمارستانها ، مدارس و كتابخانه ها)ديوارها و كف و سقف موتورخانه‌بايد صداهاي ناشي از عمل آسانسور را جذب نمايد.
6 - 3 - 2 ابعاد
6 - 3 - 2 - 1 ابعاد موتورخانه بايد اجازه‌دسترسي آسان به تجهيزات داخل آن را بدهد ،و همچنين ضمن تأمين ايمني پرسنل ، سرويس قطعات بويژه تجهيزات برقي را امكان پذير سازد. پيش‌بيني موارد زير ضروري است :
الف - فضاي جلوي تابلوهاي كنترل و كابينتها:
اين فضا مطابق زير تعريف مي شود :
عمق فاصله اندازه‌گيري شده از سطح خارجي كابينتها و پانلها حداقل 70 سانتیمتر باشد.
اين فاصله از محل جلوترين برآمدگي (مانند دستگيره‌ها) ،به 60 سانتیمتر تقليل ميابد.
پهنا بايد به اندازه پهناي كامل كابينت و يا 50 سانتیمتر (هركدام كه بيشتر است باشد).
ب - فضايي كه ابعاد حداقل cm 60 × cm 50 به منظور سرويس و بازديد قسمتهاي متحرك درنقاطي كه ضرورت دارد، و در صورت نياز راه‌اندازي اضطراري از آنجا صورت ميگيرد (12- 5 - 1) .
پ - راههاي دستيابي به اين فضاها بايد حداقل داراي پهناي 50 cm باشند .در جاهايي كه بخشهاي متحركي ندارد ، اين مقدار به 40 cmكاهش مي يابد .
6 - 3 - 2 - 2 در محلهاي تردد و كاركردن ،ارتفاع ناحيه باز نبايد از 180 سانتیمتر كمتر باشد
اين ارتفاع از سطح زيرين نقاط پلهاي سقف تا نقاط زير اندازه‌گيري ميشود:
الف - كف منطقه در دسترس
ب - كف منطقه كاركرد
6 - 3 - 2 - 3 فاصله باز عمودي حداقل 30 سانتیمتر بالاي اجزاء متحرك ماشين بايد موجود باشد.
6 - 3 - 2 - 4 در صورتيكه كف موتورخانه داراي اختلاف سطحي بيش از 50 سانتیمتر باشد ، پيش بيني راه پله يا پله با نرده‌هاي محافظ ضروري ميباشد.
6 - 3 - 2 - 5 تورفتگي هاي به عمق بيش از 50 سانتیمتر و عرض كمتر از 50 سانتیمتر و همچنين هر نوع كانالي كه در كف موتورخانه بايد پوشيده شود .
6 - 3 - 3 درها و دريچه ها
6 - 3 - 3 - 1 درهاي ورودي بايد حداقل 60 سانتیمتر عرض و 180 سانتیمتر ارتفاع داشته باشند و به طرف داخل باز نشوند .
6 - 3 - 3 - 2 دريچه ورودي براي عبور افراد مسئول بايد داراي بازشو مفيدي به به ابعاد حداقل 80 cm × 80 cm بوده و مجهز به مكانيزم متعادل كننده باشند (براي سهولت در باز كردن دريچه داراي نيروي متعادل ساز باشند ). در تمام دريچه‌هاي دسترسي بايد در هر قسمت از سطح در ، در مقابل نيروي عمودي N 2000 بدون ايجاد تغيير شكل دائمي، مقاوم باشد. دريچه‌ها نبايد به سمت پايين باز شوند مگر آنكه به نردبانهاي جمع شدني متصل باشند .در صورت استفاده از لولا، بايد از نوعي باشد كه نتواند از هم جدا شوند . بايدپيش بيني هاي لازم براي جلوگيري از سقوط اشخاص و يا اشياء (مانند نرده گذاري ) براي زماني كه دريچه باز است ، صورت گيرد .
6 - 3 - 3 - 3 درها و دريچه‌ها بايد مجهز به قفلهايي باشند كه داراي يك كليد بوده و بدون كليد از درون موتورخانه باز شوند. قفل دريچه هايي كه براي دسترسي به وسائل هستند ، ممكن است از داخل قفل شوند.
6 - 3 - 4 ابعاد سوراخها در سايرمحلهاي باز سقف و كف اطاق بايد به حداقل ممكن كاهش يابد.
بمنظور ازبين بردن خطر سقوط اشياء از محلهاي باز بالاي چاه و آنهاييكه براي عبور كابلها ميباشند، بكاربردن لبه‌هايي كه حداقل برآمدگي ( بلندي‌شان) از كف تمام شده سقف 50 ميليمتر باشد الزامي است .
6 - 3 - 5 درجه حرارت و تهويه
6 - 3 - 5 - 1 موتورخانه بايد تهويه شود . بصورتيكه بتواند موتورها و ساير ملزومات مربوطه و همينطور كابلهاي برق و غيره را بنحو احسن در مقابل گرد و غبار و دوده هاي مضر و رطوبت محافظت نمايد .
هواي مانده ساير قسمتهاي ساختمان نبايد به داخل موتورخانه كشيده شود .
6 - 3 - 5 - 2 دماي محيط داخلي موتورخانه بايدبين 5+ و 40+ درجه سانتيگراد ثابت نگهداشته شود .
6 - 3 - 6 پريزها و روشنايي :
موتورخانه بايد مجهز به روشنايي الكتريكي دائمي باشد ، كه حداقل بتواند با شدت 200 لوكس نسبت به كف، روشنايي مناسب را تأمين نمايد .
منبع تغذيه اين روشنايي بايد با بند 13-6-1 مطابقت نمايد .
نصب كليد كنترل روشنايي در محل ورودي و نزديك نقطه يا نقاط دسترسي و در ارتفاع مناسب بايد انجام شود .
تأمين يك پريز يا بيشتر مطابق بند 13-6-2 صورت گيرد .
6 - 3 - 7 جابجايي تجهيزات
يك يا چند عدد پايه و يا قلاب يا مونوريل ،براي بالابردن و تعويض تجهيزات ، در سقف موتور خانه يا سكو ،در جاهاييكه بلند كردن تجهيزات سنگين در حين نصب و در صورت لزوم جابجايي آنها را راحت سازند ، بايد پيش‌بيني شوند .
6 - 4 ساختمان و تجهيزات اطاق فلكه
6 - 4 - 1 پايداري مكانيكي و چگونگي سطح كف
6 - 4 - 1 - 1 اطاق فلكه بايد بگونه اي ساخته شده باشد كه در برابر بارها و نيروهايي كه بطور معمول بدان وارد مي‌آيد پايدار باشد .همچنين بايد از مواد بادوامي كه توليد گردوخاك نمي نمايند، تشكيل شده باشد .
6 - 4 - 1 - 2 كف اطاق بايد از مواد غير لغزنده تشكيل شده باشد.
6 - 4 - 2 ابعاد
6 - 4 - 2 - 1 مكان فلكه بايد داراي ابعادي باشد كه دسترسي آسان و ايمن به تمام تجهيزات مربوطه را براي پرسنل تعميركار ، تأمين نمايد .مقررات ب و ج بند 6-3-2-1 ،قابل اجرا مي باشند .
6 - 4 - 2 - 2 ارتفاع از زير سقف بايد حداقل 150 سانتیمتر باشد .
6 - 4 - 2 - 2 – 1 فضاي آزادي به ارتفاع حداقل 30 سانتیمتر در بالاي فلكه ها بجز در مورد فلكه هاي هرزگرد و فلكه هاي با دوبار پيچش ،بايد موجود باشد .
6 - 4 - 2 - 2 -2 در صورت وجود تابلوهاي كنترل در اطاق فلكه ، بايد تمهيدات بندهاي 6-3-2-1 و 6-3-2-2 در اين مورد نيز فراهم آيد .
6 - 4 - 3 «درهاي دسترسي» و دريچه ها
نظرات شما عزیزان:
نویسنده: 
